Numizmaty to nie tylko monety czy inne produkcje ze szlachetnego kruszcu lecz również banknoty. Najstarsze banknoty pojawiły się w Chinach w IX wieku naszej ery. W XIII wieku banknoty były używane przez Mongołów. Do produkcji banknotów używano papieru a także bawełny. W Europie papierowe pieniądze pojawiły się w 17 wieku, natomiast w Polsce ukazały się w sierpniu 1794 roku w Warszawie w czasie insurekcji kościuszkowskiej. Zwane były biletami skarbowymi. Równowartość emitowanych banknotów powinna mieć zabezpieczenie w metalach szlachetnych. Produkowanie banknotów bez pokrycia w szlachetnych kruszcach powoduje inflację.
Z okazji ważnych wydarzeń, dla upamiętnienia zasłużonych osobistości bank centralny, w naszym wypadku NPB, decyduje o emisji banknotów kolekcjonerskich. Różnią się one od obiegowych dokładniejszym zabezpieczeniem przed fałszerstwem i bogatszą techniką wykonania. Pierwszy banknot kolekcjonerski w Polsce NBP wyemitował dopiero w 2006 roku. Był to banknot z wizerunkiem Jana Pawła II o nominale 50 zł. Dotychczas NBP wyemitował zaledwie kilka banknotów kolekcjonerskich, co w porównaniu z emisjami innych państw wygląda mizernie.
